مراحل رویش دندان نوزاد و نحوه مراقبت از آن
رویش دندان در نوزادان یک فرآیند طبیعی است که معمولاً بین ۴ تا ۷ ماهگی شروع می‌شود. این فرآیند می‌تواند برای نوزادان دردناک و ناراحت‌کننده باشد.
اهمیت دندان کودک و مراقبت از دندان شیری در کنار روش و اصول استفاده از خمیر دندان و
مسواک کودک و ده‌ها نکته به‌ظاهر کوچک اما بسیار مهم در این مورد، مجموعه بزرگی به نام مراقبت از دندان کودک را شکل می‌دهد که سهم زیادی در آینده سلامت او ایفا می‌کند. در این مقاله از
پرسیکا، ما در مورد مراحل رویش دندان کودک و نحوه کمک به فرزندتان برای کاهش درد و ناراحتی صحبت خواهیم کرد.
ترتیب و روند رویش دندان‌های شیری و دائمی
رویش دندان در نوزادان، علاوه بر درد و حساسیت‌هایی که برای آنها به همراه دارد، تجربه‌ای چالش‌برانگیز برای والدین نیز هست. با آگاهی از مراحل و نحوه کمک به فرزندتان و رعایت بعداشت و دهان و دندان، می‌توانید این تجربه را برای خود و کودک آسان‌تر کنید.
مراحل رویش دندان معمولاً بین 4 تا 7 ماهگی شروع و تا پایان سه سالگی کامل می‌شود. روند رویش دندان‌ها در نوزاد به این ترتیب است:
- دندان‌های پیشین میانی فک پایین
- دندان‌های پیشین میانی فک بالا
- دندان‌های پیشین کناری فک بالا و پایین
- دندان‌های آسیای اول شیری فک بالا و پایین
- دندان‌های نیش شیری فک بالا و پایین
- دندان‌های آسیای دوم شیری
در مورد رویش دندان‌های دائمی نیز این روند به ترتیب زیر است:
رویش دندان‌های دائمی از شش سالگی آغاز و تا 12 سالگی کامل می‌شود؛ به این ترتیب هر فرد در سن دوازده سالگی 28 دندان دائمی در دهان دارد و پس از چند سال وقفه، مجددا شاهد رشد چهار دندان عقل هستیم. در نهایت تا سن 17 الی 23 سالگی هر فرد در دهان خود 32 دندان خواهد داشت.
علائم دندان درآوردن در نوزادان
نوزادان به‌دلیل تغییراتی که در آرواره آنها برای رویش دندان‌ها رخ می‌دهد، دچار یک سری علائم و بیقراری‌ها می‌شوند. رویش دندان کودک یک روند طبیعی است که معمولاً با علائمی مانند بی‌قراری، افزایش مکیدن انگشت، مالیدن لثه‌ها و افزایش بزاق همراه است. تب، اسهال و آبریزش بینی از علائمی هستند که معمولاً با بیماری‌های عفونی همراهند. اگر کودک شما دچار این علائم است، احتمال اینکه نشانه دندان در آوردن باشد بسیار کم است. در این صورت، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی علائم را بررسی کند.
اهمیت مراقبت از دندان های شیری (افتادن زود هنگام دندان شیری)
دندان‌های شیری کودکان نقش مهمی در رشد و تغذیه آنها دارند. این دندان‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا غذا را به طور صحیح بجوند و از این طریق به رشد فک و صورت آنها کمک کرده و فضای کافی را برای رشد دندان‌های دائمی فراهم می‌کنند.
اگر پس از رویش دندان شیری از آن به درستی مراقبت نشود، ممکن است دچار پوسیدگی شود که می‌تواند باعث درد، ناراحتی و حتی از دست رفتن دندان کودک گردد. این مورد همچنین می‌تواند منجر به مشکلاتی در رشد دندان‌های دائمی شود.
دندان‌های شیری برای رشد و هدایت صحیح دندان‌های دائمی ضروری هستند و اگر زودتر از موقع بیفتند، ممکن است رویش دندان دائمی زیر آن به درستی صورت نگیرد و در نتیجه، مشکلاتی در سلامت دهان و دندان کودک ایجاد شود. در این صورت باید علاوه بر مراقبت از دندان کودکان، به دندانپزشک نیز مراجعه کنید. دندانپزشک می‌تواند با استفاده از فضا نگهدار دندان، از جا به جا شدن دندان‌های اطراف و ایجاد مشکل برای دندان دائمی زیر آن جلوگیری کند.
بعد از افتادن دندان های شیری چه مراقبت هایی باید انجام داد؟
در اینجا چند نکته برای مراقبت از دندان‌های شیری کودکان را با هم مرور می‌کنیم:
از شیر دادن شبانه به نوزاد خودداری کنید. شیر حاوی مواد قندی است که می‌تواند باعث پوسیدگی دندان کودک شود.
از سن شش ماهگی به کودک خود مسواک زدن را آموزش دهید. از
مسواک‌های نرم و خمیر دندان کودک استفاده کنید.
به کودک خود یاد دهید که بعد از خوردن غذاها و نوشیدنی‌های شیرین، حتما دهان خود را با آب شست‌و‌شو دهد.
از افزودن نوشابه‌های گازدار به رژیم غذایی کودک خودداری کنید. زیرا این نوشابه‌های گازدار حاوی مقادیر زیادی قند بوده و باعث پوسیدگی دندان‌ها می‌شوند.
کودک خود را به طور منظم برای معاینه دندانپزشکی ببرید. دندانپزشک می‌تواند مشکلات دندانی را در مراحل اولیه تشخیص دهد و از پیشرفت آنها جلوگیری کند.
با رعایت این نکات ساده می‌توانید به حفظ سلامت دندان‌های شیری کودک خود کمک کنید.
چه چیزی باعث افتادن دندان‌های شیری می‌شود؟
دندان‌های شیری با رشد دندان‌های دائمی زیر آنها، لق شده و می‌افتند. دندان‌های دائمی از ریشه‌های محکم‌تری نسبت به دندان‌های شیری برخوردارند و به تدریج به سمت دهان حرکت می‌کنند. این حرکت، باعث فشار بر ریشه‌های دندان‌های شیری شده و در نهایت با لق شدن و افتادن آنها تمام می‌شود.
چه عواملی باعث تاخیر در رویش دندان‌ها می شوند؟
روند رویش دندان‌ها در کودکان معمولاً از سن 4 تا 7 ماهگی شروع شده و تا سن 3 سالگی تکمیل می‌شود. در برخی موارد ممکن است رویش دندان کودک را با تاخیر مواجه شود.
اصلی‌ترین عوامل موثر در تاخیر رویش دندان‌های شیری عبارتند از:
- عوامل ژنتیکی: یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در تاخیر رویش دندان‌های شیری، عوامل ژنتیکی است. اگر والدین در کودکی با مشکل تاخیر رویش دندان‌های شیری مواجه بوده‌اند، احتمال بروز این مشکل در فرزندان آنها نیز بیشتر است.
- عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی نیز می‌توانند باعث تاخیر رویش دندان‌های شیری شوند. از جمله این عوامل می‌توان به کمبود مواد مغذی مانند کلسیم و ویتامین D، بیماری‌های مادرزادی مانند سندرم داون و سندرم کلیدوکرانیال دیسپلازیا، و ابتلا به برخی بیماری‌ها در دوران بارداری مانند کم کاری تیروئید اشاره کرد.
- عوامل موضعی: گاهی اوقات نیز ممکن است عوامل موضعی مانند فک جوش بودن دندان، باعث تاخیر رویش دندان‌های شیری شود.
عوامل موثر در تاخیر رویش دندان‌های دائمی نیز به شرح زیر است:
- عوامل ژنتیکی: همانند دندان‌های شیری، عوامل ژنتیکی یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در تاخیر رویش دندان‌های دائمی نیز هستند.
- عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی که می‌توانند باعث تاخیر رویش دندان‌های شیری شوند، در رویش دندان‌های دائمی نیز موثر هستند. از جمله این عوامل می‌توان به کمبود مواد مغذی، بیماری‌ها، و عوامل موضعی اشاره کرد.
- عوامل هورمونی: برخی مشکلات هورمونی مانند کم کاری تیروئید و کم کاری هیپوفیز نیز می‌توانند باعث تاخیر رویش دندان‌های دائمی شوند.
معمولاً تاخیر رویش دندان‌ها با علائم خاصی همراه نیست. با این حال، در برخی موارد ممکن است علائمی مانند بی‌قراری، بی‌اشتهایی، و افزایش بزاق دهان مشاهده شود.
تشخیص تاخیر رویش دندان‌ها معمولاً توسط دندانپزشک انجام می‌شود. دندانپزشک با معاینه دهان و دندان کودک، می‌تواند تاخیر رویش دندان‌ها را تشخیص دهد.
در بیشتر موارد، تاخیر رویش دندان‌ها نیاز به درمان خاصی ندارد. با این حال، در برخی موارد ممکن است دندانپزشک برای کمک به رویش دندان‌ها، اقداماتی مانند تجویز مکمل‌های غذایی، یا استفاده از فضا نگهدار دندان انجام دهد.
نکات پیشگیری از تاخیر رویش دندان‌ها
برای پیشگیری از تاخیر رویش دندان‌ها لازم است به موارد زیر عمل شود:
- رعایت بهداشت دهان و دندان از سنین پایین: مسواک زدن منظم دندان‌ها با مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید، به حفظ سلامت دندان‌ها و پیشگیری از مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان کمک می‌کند و در پیشگیری از تاخیر رویش دندان‌ها موثر است.
- مصرف غذاهای سالم و مقوی نیز به تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن برای رشد دندان کودک کمک کرده و مانع از بروز تاخیر در رویش آنها می‌شود. تشخیص و درمان به موقع بیماری‌ها هم می‌تواند از بروز مشکلاتی مانند تاخیر رویش دندان‌ها پیشگیری کند.
روشهای مراقبت از دندان های دائمی تازه روییده کودکان!
مهم‌ترین روشهای مراقبت از دندان‌های دائمی تازه روییده کودکان عبارتند از:
مسواک زدن منظم:
مسواک زدن منظم دندان‌ها با مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید، از پوسیدگی دندان کودک جلوگیری می‌کند. والدین باید از سن 3 سالگی به کودک خود آموزش دهند که چگونه به‌طور صحیح دندان‌های خود را مسواک بزند.
نخ دندان کشیدن:
نخ دندان کشیدن به از بین بردن پلاک و ذرات غذا بین دندان‌ها کمک می‌کند. والدین باید از سن 6 سالگی به کودک خود آموزش دهند که چگونه به‌طور صحیح نخ دندان بکشد.
مراجعه منظم به دندانپزشک: مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینه و درمان مشکلات دندانی، از بروز مشکلات جدی‌تر پیشگیری می‌کند. والدین باید از سن 1 سالگی کودک خود را به دندانپزشک ببرند.
استفاده نکردن از نی برای کودکان:
به کودک خود یاد دهید که از کاربرد نی برای نوشیدن نوشیدنی‌های شیرین خودداری کند. استفاده از نی باعث می‌شود که نوشیدنی برای مدت زمان طولانی‌تری در دهان باقی بماند و در نتیجه، خطر پوسیدگی دندان‌ها افزایش پیدا می‌کند.
از دادن غذاهای شیرین و چسبنده به کودکان خودداری کنند:
غذاهای شیرین باعث سرعت بخشیدن به روند تخریب دندان کودکان می‌شود. مسواک زدن منظم بعد از استفاده از این مواد غذایی توصیه می‌شود
والدین باید به کودک بیاموزند که از جویدن یخ و ناخن خودداری کند:
جویدن یخ و ناخن یکی از عادت‌های شایع در کودکان است. جویدن این موارد باعث تخریب مینای دندان و آسیب به لثه خواهد شد.
با رعایت این روش‌ها می‌توان از سلامت دندان‌های دائمی کودکان خود محافظت و از بروز مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان، بیماری لثه و ناهنجاری‌های دندانی پیشگیری کرد.
