بهداشت دهان و دندان و نکات مهم سلامت آن

مواد غذایی مفید برای بهداشت دهان و دندان

غذاهایی که در طول روز می‌خوریم، به طور مستقیم روی سلامت بدن از جمله سلامت دندان‌ها تاثیر می‌گذارند. مصرف تمام میوه‌ها و مواد غذایی برای حفظ سلامت عمومی بدن لازم است. اما برخی از خوراکی‌ها برای بهداشت دهان و دندان فایده بیشتری دارند.

برخی از این خوراکی‌ها عبارتند از:

• خوراکی‌های غنی از کلسیم مانند ماست، پنیر، غذاهای دریایی، شیر، بادام و توفو
• مواد غذایی غنی از فسفر شامل آجیل‌ها، تخم کدو، تخمه آفتابگردان، توفو، آبگوشت، گوشت قرمز، گوشت مرغ و ماهی
• خوراکی‌های ترد مثل هویج، کرفس، سیب، خیار و هویج که جویدن آن‌ها ترشح بزاق را افزایش داده و مانند سمباده عمل می‌کنند.
• خوراکی‌های غنی از ویتامین D مثل ماهی و زرده تخم مرغ
• غذاهای سرشار از ویتامین C شامل مرکبات، پرتقال، نارنگی، توت فرنگی، کلم بروکلی و فلفل دلمه‌ای
• غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان مانند توت فرنگی، انگور، کشمش، آجیل‌ها و حبوبات به خصوص لوبیا
• خوراکی‌های حاوی مواد پروبیوتیک مانند ماست پروبیوتیک، کلم ترش و چای کامبوچا
• خوراکی‌های غنی از آرژنین، پلی‌فنل و آنتوسیانین مثل گیلاس، توت، کاکائو، آلو، بادمجان، انگور، گوشت، آجیل و سویا
•  

نکات بهداشتی برای سلامت عمومی دهان و دندان

یکسری نکات هستند که میتوانند تاثیر بسیار زیادی بر رعایت بهداشت عمومی دهان و دندان شما را داشته باشند و اغلب توصیه میشود تا حد ممکن همه موارد را انجام دهید تا از این سرمایه گرانقدر مدت زمان بیشتری استفاده نمائید.

در ادامه قصد داریم مواردی که باید توسط همه افراد رعایت شود را نام ببریم:

• جالب است بدانید تنها موادی که قند بالایی دارند مضر نیستند بلکه موادی که بسیار ترش و اسیدی هستند نیز میتوانند به آسانی مواد معدنی موجود در سطح مینای دندان بیمار را از بین ببرند.
• یکی از سخت ترین مواد موجود در بدن مینای دندان است اما به راحتی هم دچار شکستگی میشود. برای مثال با خوردن قطعه های یخ، پاپ کورن، ته دیگ و مواد غذایی که بسیار سخت و سفت هستند ممکن است شکسته شده و دچار آسیب شود.
• در صورت استفاده بیش از حد از مینای دندان آسیب بزرگی به دندان های شما میرسد.
• دندان ها هنگامی که در طول دوره درمان ارتودنسی هستند برای پوسیدگی مستعدتر بوده و باید بهداشت بیشتری را رعایت کنید.
• بدن انسان در طول شب آب کمتری نسبت به روز تولید میکند. به همین علت است که دندان ها اغلب آسیب پذیری بیشتری در شب نسبت به اسیدهایی که دهان تولید میکند دارند و آسیب جدی تری میبینند زیرا آب دهان خاصیت حفاظت کنندگی دارد که در شب به میزان کمی وجود دارد. به همین علت همه دندان پزشکان توصیه میکنند پیش از خوابیدن بهتر است هرگونه بقایای مواد غذایی را از رو و بین دندان ها پاک کنید تا پلاک های موجود هنگام خواب شما آسیب جدی به دندان شما نرسانند.
• پس از آنکه قبل از خوابیدن دندان خود را مسواک بزنید هرگز هیچگونه مواد غذایی و نوشیدنی استفاده نکنید و اگر پیش از خواب از فلوراید استفاده می کنید بهتر است حتی پس از آن دهان خود را آب کشی نکنید زیرا فلوراید نیز از دهان شما با این امر خارج میشود و خاصیت خود را از دست میدهد. اما جالب است بدانید استفاده از فلوراید میتواند ۲۵ درصد از بروز علائم پوسیدگی دندان جلوگیری کند.

پس از هر وعده غذایی دندان های خود را مسواک بزنید.

اگر بعد از هر وعده دندان خود را مسواک نمیزنید حداقل چند ساعتی پیش از خوابیدن دندان خود را مسواک کنید تا هرگونه پلاک و باکتری تجمع شده بر روی سطح دندان شما از بین برود.

• نخ دندان هایی وجود دارند که حاوی فلوراید هستند و بهتر است با استفاده از آنها روزانه پس از وعده غذایی بین دندان های خود را تمیز کنید تا هیچگونه مواد غذایی بین دندان های شما باقی نماند.
• استفاده از هرگونه دخانیات میتواند خطر ابتلا به سرطان دهان و میزان پوسیدگی دندان های شما را افزایش دهد پس بهتر است استعمال دخانیات را ابتدا بسیار کمتر کرده و سپس ترک کنید. 

بهتر است از مواد غذایی دارای قند بالا کم مصرف کنید.

زیرا در صورت رعایت نکردن بهداشت دهان پلاک هایی بر روی سطح دندان تشکیل میشود که برای دندان مضر است. ۲ الی ۵ دقیقه پس از استفاده کردن از موادی که دارای قند بالایی هستند که در صورت ماندگاری بلند مدت باعث میشوند دندان شما فرسایش یافته و باعث ایجاد حفره بر روی دندان میشود. پس بهتر است یا از خوردن مواد قندی بپرهیزید یا پس از خوردن آن حتما از مسواک و نخ دندان استفاده نمائید.

• لطفا برای رعایت سلامت دهان و دندان یک رژیم غذایی متعادل بگیرید زیرا کمبود برخی مواد معدنی و ویتامین میتواند سلامت عمومی دهان و دندان شما را به خطر می اندازد.
• به صورت مرتب هر چند وقت یکبار برنامه ریزی کنید که به پزشک جهت معاینه مراجعه کنید تا در صورت به وجود آمدن مشکل آن را به راحتی حل کرده و از جدی شدن آن جلوگیری کنند.
• بهتر است ۵ الی ۳۰ دقیقه پس از مصرف مواد غذایی دارای قند و شیرینی جات آدامس بدون قند بجوید.

• بهتر است از خمیر دندان هایی استفاده نمایید که حاوی فلوراید هستند تا سلامت دندان ها و ساختار آن را به خوبی حفظ کند.
• بهتر است حداقل روزی یک مرتبه هم که شده از ترکیب آب ولرم به همراه نمک استفاده کنید تا دهان شما ضد عفونی شود اما دقت کنید که این روش نمیتواند جایگزین استفاده از مسواک یا نخ دندان یا فلوراید باشد فقط میتواند یک جنبه تکمیلی در رعایت سلامت دهان و دندان شما داشته باشد.
• دندان ها دارای شیار هایی هستند که اغلب توصیه میشود پس از رویش دندان های دائمی که بین ۶ تا ۱۰ سال روند تکاملی خود را طی میکند بهتر است با استفاده از روش فیشور سیلانت شیارهای موجود را جهت جلوگیری از پوسیدگی دندانی بپوشانید.
• اگر کودک شما دچار ناهنجاری های دندانی یا فک شده است که به صورت ژنتیکی وجود دارد بباید کودک خود را از سن ۱۰ سالگی تحت کنترل دندانپزشک قرار دهید تا درمان های لازم برای آنها انجام شود.

دقت کنید که معاینات دوره ای بسیار کمک کننده است.

اگر شما هیچگونه دردی در دندان خود حس نکردید مستلزم نداشتن پوسیدگی در دندان شما نیست. زمانی شما درد را حس خواهید کرد که پوسیدگی بسیار شدید شده باشد و به عصب رسیده باشد.

• در صورتی که دندانی را عصب کشی کردید بهتر است برای مدتی مواد غذایی سفت نخورید تا دندان شما از شکستگی در امان باشد. پس از عصب کشی باید بافت ها و دیواره های دندان عصب کشی شده تقویت شود زیرا در غیر این صورت احتمال شکستن ناحیه درمان شده شکست میابد.
• نوشیدن آب به اندازه کافی برای تضمین سلامتی کل بدن شما تاثیر گذار است چه بسا که با مصرف آب به مقدار زیاد میتوانید سلامت دندان های خود را نیز تضمین کنید. با استفاده از مصرف زیاد آب میتوانید هرگونه مواد چسبنده ای که بر روی دندان شما قرار دارد را از بین ببرید.

مصرف میوه و سبزیجات تازه برای سلامت دندان بسیار مفید است.

اغلب شنیده ایم که توصیه میکنند از سبزیجات تازه استفاده کنیم جالب است بدانید  زیرا دارای فیبر بسیار زیادی هستند که میتواند سلامت دندان و دهان شما را تضمین کند.

• همانطور که میدانید برای آنکه بتوان تمام سطح دندان را از پلاک های میکروبی پاک نمود باید زمان کافی صرف کرد. به همین علت توصیه میشود حداقل برای هر بار مسواک زدن ۲ الی ۳ دقیقه زمان بگذارید که متاسفانه طی تحقیقات انجام شده اغلب مردم ۴۵ تا ۰ ۷ ثانیه برای مسواک زدن خود زمان صرف میکنند.
• در صورتی که در شرایطی هستید که نمیتوانید دندان خود را مسواک بزنید بهتر است با استفاده از فشار قوی آب و با استفاده از یکپارچه پلاک های تجمع شده روی دندان خود را تمیز کنید و اجازه ندهید بر روی دندان باقی بماند.
• جالب است بدانید هر زمانی که مسواک میزنید باید از مسواک بر روی زبان خود نیز استفاده کنید و پرزهای زبان خود را نیز مسواک کنید زیرا بسیاری از جرم ها در لا به لای پرز زبان شما قرار میگیرند و متاسفانه علاوه بر بد بو کردن دهان شما میتوانند آسیب بزرگی به دندان های شما نیز برسانند. پس بهتر است با مسواک زدن پرزهای زبان خود به سلامت دهان و دندان خود کمک کنید.
• افرادی که مسواک می زنند اغلب از زدن نخ دندان غافل میشوند اما باید بدانید هیچ روشی نمیتواند مزیت های نخ دندان را برای شما تداعی کند؛ پس بهتر است برای خارج کردن مواد غذایی بین دندان که موجب پوسیدگی دندانی میشوند از نخ دندان در طول شبانه روز و بدون محدودیت استفاده کنید. نخ دندان علاوه بر کاهش جرم بین دندان و جلوگیری از پوسیدگی دندانی میتواند التهاب لثه شما را کمتر کرده و بوی بد دهان را کاهش دهد. 

جمع بندی

قطعا همه ما برای یک بار هم که شده جمله قدر عافیت آن داند که به مصیبتی گرفتار شود را شنیده باشیم. قطعا سلامتی نعمتی است که هیچ چیز نمیتواند جایگزین آن شود و فقط هنگامی قدر آن را میفهمیم که نعمت سلامتی را در بخشی از زندگی خود از دست بدهیم.

پس کمترین کاری که میتوانیم برای حفظ سلامتی و لذت بردن از آن در زندگی خود انجام دهیم مراقبت از دهان و دندان است که موجب حفظ سلامتی آن میشود. دندان سرمایه‌ای بسیارگران بها است که باید از کودکی فرهنگ نگهداری و حفظ سلامتی آن را به فرزندان خود بیاموزیم تا بتوانند در دراز مدت نیز آن را به درستی حفظ، استفاده و نگهداری کنند.